Cây hoa dừa cạn với tên gọi khoa học là Catharanthus roseus, không chỉ là một loại thảo dược phổ biến được sử dụng trong y học dân gian mà còn được ưa chuộng như một loại hoa cây cảnh độc đáo. Cây hoa dừa cạn còn có những lợi ích cho sức khỏe mà ít người biết đến. Tham khảo bài viết dưới đây của để có thêm nhiều thông tin bổ ích về loại cây này nhé.
Bạn đang đọc: Cây hoa dừa cạn và những lợi ích cho sức khỏe ít người biết
1. Đặc điểm nhận biết cây hoa dừa cạn
Dừa cạn, còn được biết đến với tên gọi phổ biến là bông dừa hoặc hải đằng, là một loại cây thân thảo có tuổi thọ lâu dài, thường cao khoảng 40–60cm và có nhiều cành phát triển. Thân cây mọc thẳng, hình trụ, ban đầu có màu xanh lục nhạt nhưng sau đó chuyển dần sang màu hồng khi trưởng thành.
Lá của cây dừa cạn mọc đối, có hình dạng bầu dục, mặt trên thường có màu sắc đậm hơn so với mặt dưới. Hoa thường có màu hồng, đôi khi có hoa trắng, có 5 cánh hoa đều nhau. Quả của cây dừa cạn dài, chia thành 2 đại, thường mọc thẳng đứng và hơi chia ra hai bên. Mỗi quả chứa khoảng 12–20 hạt nhỏ có màu nâu nhạt và hình dạng trứng.
Với vẻ ngoài mềm mại, lá xanh mướt và hoa rực rỡ, cây dừa cạn tạo nên một điểm nhấn độc đáo và thu hút trong cảnh quan. Mùa hoa quả của cây dừa cạn diễn ra gần như quanh năm, nhưng phổ biến nhất là vào khoảng tháng 4–5 và tháng 9–10.
Được tìm thấy ở nhiều quốc gia trên thế giới như Brazil, Indonesia, Ấn Độ, Việt Nam, loài cây dừa cạn được phân loại thành bốn loại chính: dừa cạn rủ, dừa cạn đứng, dừa cạn phong thủy và dừa cạn khác. Mỗi loại có những đặc điểm và màu sắc riêng, từ tím, hồng đến trắng.
2. Công dụng của cây hoa dừa cạn trong y học
Cây hoa dừa cạn còn được biết đến với tên gọi bông dừa hay hải đằng, không chỉ là một loại cây thân thảo thường gặp trong cảnh quan tự nhiên mà còn là một trong những nguồn dược liệu quý được sử dụng trong y học dân gian. Cụ thể:
2.1. Chữa tăng huyết áp
Một trong những công dụng quan trọng nhất của cây hoa dừa cạn là khả năng hỗ trợ điều trị cao huyết áp. Lá và rễ của cây này chứa các hoạt chất có tác dụng làm giảm áp lực trong hệ thống tuần hoàn máu, từ đó giúp kiểm soát và điều chỉnh áp lực máu ở mức ổn định. Sử dụng cây hoa dừa cạn như một phần của liệu pháp tự nhiên có thể giúp cải thiện tình trạng cao huyết áp và giảm nguy cơ các biến chứng từ bệnh này.
2.2. Chữa lỵ trực khuẩn
Các thành phần hoạt chất trong cây hoa dừa cạn có khả năng kháng vi khuẩn, kháng viêm, giúp làm dịu và giảm viêm tại các vùng bị viêm nhiễm, giúp hỗ trợ điều trị các bệnh ngoài da như viêm da, viêm nhiễm.
2.3. Điều trị đau nhức
Các thành phần hoạt chất trong cây hoa dừa cạn có khả năng kháng vi khuẩn, kháng viêm, giúp làm dịu và giảm đau tại các vùng bị viêm nhiễm, giúp hỗ trợ điều trị các bệnh đau nhức.
2.4. Chữa bệnh mất ngủ
Cây hoa dừa cạn cũng có tác dụng an thần nhờ các hoạt chất tự nhiên có trong lá và rễ, giúp giảm căng thẳng, lo âu, giúp cải thiện giấc ngủ.
Tham khảo các tin đăng mau bán phong thủy sau đây:
3. Cách sử dụng cây hoa dừa cạn và bài thuốc từ cây này
Cây hoa dừa cạn được sử dụng trong y học dân gian thông qua nhiều cách khác nhau, từ việc sử dụng lá và rễ để làm thuốc uống đến việc tạo thành các bài thuốc và mặt nạ dành cho da. Dưới đây là một số cách phổ biến để sử dụng cây hoa dừa cạn và bài thuốc từ cây này.
3.1. Hướng dẫn cách dùng cây hoa dừa cạn
Trong cây dừa cạn chứa thành phần vincristin, có tác dụng chống lại bệnh ung thư, nhưng cũng có thể gây hại cho thai nhi và ức chế hệ thần kinh. Ngoài ra, thân và lá dừa cạn còn có tính chất làm nâng cơ da và lọc máu. Cây này cũng được sử dụng để điều trị các vấn đề về tiểu tiện, huyết áp cao, tiêu hóa kém, và lỵ.
Cây dừa cạn có thể sử dụng làm dược liệu toàn bộ. Liều lượng trung bình khoảng 8–20g/ngày ở dạng thuốc sắc, cao lỏng hoặc viên nén từ cao khô.
Đây là một tài nguyên quý báu từ thiên nhiên và cần được sử dụng với sự hướng dẫn và theo dõi của các chuyên gia y tế.
Xem thêm: Top 25 cây trồng ban công chịu nắng giúp thanh lọc không khí cực tốt
3.2. Một số bài thuốc chữa bệnh từ cây hoa dừa cạn
Dưới đây là một số cách sử dụng cây dừa cạn và bài thuốc từ cây này để điều trị một số tình trạng sức khỏe khác nhau:
- Trị bỏng nhẹ
Dùng lá của cây hoa dừa cạn giã nát ra, sau đó đắp lên các vết bỏng. Chú ý chỉ đắp vào vết thương không trầy da, bỏng nhẹ.
Tác dụng: Làm mát da thịt, giảm đau và ngăn ngừa bội nhiễm.
- Lỵ trực trùng
Bài thuốc: Sử dụng hoa dừa cạn kết hợp với các loại thảo dược khác như cỏ sữa, cỏ mực, lá khổ sâm, rau má, chi tử, đinh lăng và hoàng liên.
Cách dùng: Đổ 3 bát nước sắc từ các thành phần trên, lấy 1,5 bát và chia thành 3 lần uống trong ngày.
- Phụ nữ bị bế kinh:
Bài thuốc: Sử dụng dừa cạn kết hợp với hồng hoa, tô mộc, nga truật, trạch lan, chỉ xác, hương phụ và huyết đằng.
Cách dùng: Mỗi ngày sắc 1 thang thuốc. Uống 3 lần trong 1 ngày.
Tìm hiểu thêm: Xem Tuổi Nam 1994 lấy vợ tuổi nào thì hợp? Nên kết hôn năm bao nhiêu tuổi?
- Bệnh trĩ:
Bài thuốc 1: Dùng lá và hoa dừa cạn giã nát, sau đó đắp lên vùng bị trĩ và băng lại.
Bài thuốc 2: Sử dụng hoa dừa cạn kết hợp với các loại đương quy, trần bì, thăng ma, phòng sâm, hoàng kỳ, cam thảo, bạch truật và sài hồ. Một ngày chia làm 3 lần uống trong 1 thang, sử dụng liên tục trong 10 ngày.
- Chứng tiêu khát:
Bài thuốc: Sử dụng dừa cạn kết hợp với thạch hộc, đan bì, ngũ vị, cát căn, hoài sơn, sơn thù, khiếm thực và khởi tử.
Cách dùng: Mỗi ngày sắc 1 thang thuốc. Uống 3 lần trong 1 ngày.
- Điều trị zona:
Bài thuốc 1: Sử dụng dừa cạn kết hợp với cam thảo đất, chi tử, thổ linh, bạch linh, kinh giới, nam tục đoạn và hạ khô thảo. Mỗi ngày sắc 1 thang thuốc. Uống 3 lần trong 1 ngày.
Bài thuốc 2: Dùng lá dừa cạn và lá cây hòe giã nhỏ, đắp lên các vị trí tổn thương, sau đó băng lại.
- Hỗ trợ điều trị tăng huyết áp:
Bài thuốc: Sử dụng dừa cạn kết hợp với hoa hòe, cam thảo đất, lá đinh lăng, cỏ xước, đỗ trọng và chi tử.
Cách dùng: Hãm nước sôi vào ấm chuyên dùng, sau 10 phút có thể dùng được. Sử dụng thay trà trong ngày.
Xem thêm: Cây hoa hòe phong thủy – Ý nghĩa và cách trồng
4. Lưu ý quan trọng khi sử dụng và các tương tác thuốc có thể xảy ra.
Khi sử dụng cây hoa dừa cạn làm thuốc, cần lưu ý các điểm sau và hiểu rõ về các tương tác thuốc có thể xảy ra:
4.1. Những lưu ý trong việc sử dụng
Liều lượng và cách sử dụng: Đảm bảo tuân thủ đúng liều lượng và cách sử dụng được khuyến nghị trong hướng dẫn sử dụng hoặc từ chuyên gia y tế. Việc sử dụng thuốc quá liều sẽ gây ra một vài tác dụng phụ và gây nguy hiểm đến sức khỏe.
- Liều lượng và cách sử dụng: Tuân thủ liều lượng và hướng dẫn sử dụng để tránh tác dụng phụ.
- Kiểm tra sức khỏe: Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng, đặc biệt quan trọng cho người có vấn đề sức khỏe nền hoặc sử dụng thuốc khác.
- Tương tác thuốc: Hiểu về tương tác với các loại thuốc khác và thông báo cho bác sĩ nếu đang dùng thuốc khác.
- Tác dụng phụ: Cảnh báo về các tác dụng phụ có thể xảy ra, như dị ứng hoặc rối loạn tiêu hóa.
- Không dùng trong thai kỳ và cho con bú: Tránh sử dụng khi mang thai hoặc cho con bú, trừ khi được tư vấn của bác sĩ.
- Lưu trữ đúng cách: Bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
- Theo dõi tác dụng: Theo dõi cẩn thận các biểu hiện và tác dụng, ngừng sử dụng nếu xuất hiện dấu hiệu bất thường và tham khảo ý kiến bác sĩ.
Xem thêm: Có nên trồng hoa dẻ trước nhà hay không? Ý nghĩa phong thủy của cây hoa dẻ
4.2. Các loại thuốc có thể tương tác với cây hoa dừa cạn
Cây hoa dừa cạn có thể tương tác với một số loại thuốc khác, gây ra các vấn đề sức khỏe nếu sử dụng cùng lúc. Dưới đây là một số loại thuốc có thể tương tác với cây hoa dừa cạn:
- Thuốc chống đông máu (Anticoagulants): Cây hoa dừa cạn có thể tương tác với thuốc chống đông máu như Warfarin, Heparin, Rivaroxaban, Apixaban, Dabigatran, làm tăng nguy cơ chảy máu.
- Thuốc chống động kinh (Anticonvulsants): Một số thuốc chống động kinh như Carbamazepine, Phenytoin, Phenobarbital có thể giảm hiệu quả của cây hoa dừa cạn hoặc tăng nguy cơ gây ra cơn co giật.
- Thuốc chống trầm cảm (Antidepressants): Thuốc chống trầm cảm như Amitriptyline, Sertraline, Fluoxetine cũng có thể tương tác với cây hoa dừa cạn, gây ra tăng hoặc giảm hiệu quả của thuốc.
- Thuốc ức chế men monoamine oxidase (MAOIs): Thuốc ức chế men MAOIs như Phenelzine, Tranylcypromine không nên được sử dụng cùng lúc với cây hoa dừa cạn do nguy cơ tăng cao về huyết áp.
- Thuốc chống viêm không steroid (Nonsteroidal anti-inflammatory drugs – NSAIDs): Sử dụng NSAIDs như Ibuprofen, Naproxen có thể tăng nguy cơ chảy máu nếu kết hợp với cây hoa dừa cạn.
- Thuốc chống ung thư (Chemotherapy drugs): Một số thuốc hóa trị như Vinblastine, Vincristine, Docetaxel có thể tương tác với cây hoa dừa cạn và làm tăng nguy cơ tác dụng phụ.
- Thuốc điều trị tiểu đường (Antidiabetic drugs): Cây hoa dừa cạn có thể tương tác với thuốc điều trị tiểu đường như Metformin, Insulin, làm thay đổi mức đường huyết.
Trước khi sử dụng cây hoa dừa cạn hoặc bất kỳ loại thuốc hoặc thảo dược nào khác, quan trọng nhất là phải tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để tránh các tương tác không mong muốn và đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
Xem thêm: Khám phá công dụng cây Bạch Thiên Hương – Cách trồng và chăm sóc
5. Cách trồng và chăm sóc cây hoa dừa cạn
>>>>>Xem thêm: Ấn đường là gì? Xem ngay tài vận và sức khỏe qua Ấn đường
Lựa chọn hạt giống dừa cạn chất lượng và ngâm trong nước ấm khoảng 5 tiếng. Chuẩn bị đất trồng kỹ lưỡng bằng cách kết hợp trấu, xơ dừa và cát đen. Đặt hạt vào các cốc có lỗ thoát nước, tạo lỗ bằng tăm, sau đó lấp đất và phun sương nhẹ. Tưới nước thường xuyên sau khi cây nảy mầm để phát triển cho đến khi có thể chuyển ra chậu hoặc bồn hoa.
Để chăm sóc cây dừa cạn, hãy tưới nước bằng phương pháp phun sương để tránh ngập úng cây, tưới vào các thời điểm sáng và chiều để giữ độ ẩm. Khi bón phân, pha 1 muỗng phân với 1 lít nước và phun dưỡng cây mỗi 10 đến 15 ngày để đảm bảo cây luôn tươi tốt. Chọn vị trí trồng cây dừa cạn có độ ẩm, ánh sáng và không khí tốt, với nhiệt độ lý tưởng từ 20-25 độ C để cây phát triển mạnh mẽ.
Chú ý: Trước khi trồng cây hoa dừa cạn hoặc bất kỳ loại cây nào khác, hãy tìm hiểu về yêu cầu cụ thể về ánh sáng, nước và đất của loài cây.
Trên đây là những thông tin hữu ích về công dụng của hoa dừa cạn đối với sức khỏe và những phương thuốc dân gian để hỗ trợ điều trị bệnh của cây hoa dừa cạn mà chia sẽ. Việc hiểu biết về các loại cây dược liệu và cách sử dụng chúng có thể giúp cải thiện sức khỏe và phòng tránh một số bệnh tật.
Xem thêm:
- Cây Đại tướng quân và những lợi ích có thể bạn chưa biết
- Cây cúc tần: Đặc điểm, thành phần hóa học và công dụng chữa bệnh
